Problem otyłości na świecie przybiera skalę epidemii. Nie dotyczy już tylko państw rozwiniętych i zamożnych. W ciągu ostatnich 30 lat liczba osób otyłych na świecie potroiła się.
Nadmierna kumulacja tkanki tłuszczowej niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, zwyrodnienie stawów- to tylko niektóre ze schorzeń spowodowanych otyłością. Choroba ta zmniejsza komfort fizyczny, upośledza wykonywanie codziennych czynności, utrudnia życie zawodowe. Udowodniono również, iż depresja i zaburzenia nastroju występują wtórnie, aż u 43% osób z nadmierną masą ciała.
Sposoby na redukcję wagi
Podstawową metodą walki z otyłością jest leczenie zachowawcze. Należy tu: stosowanie odpowiedniej diety, zwiększenie aktywności fizycznej i farmakoterapia. Ich efektywność to jedynie 5-10%. Drugą opcją jest operacja bariatryczna, gdzie skuteczność wynosi aż 75-85%. Jest to obecnie najbardziej efektywny sposób leczenia otyłości.
Na czym polega operacja bariatryczna?
Operacja bariatryczna stanowi chirurgiczną technikę leczenia otyłości wysokiego stopnia, czyli tzw. otyłości olbrzymiej. Stwierdza się ją, kiedy BMI (wskaźnik masy ciała) osiąga wartość minimum 40 kg/m². Zabiegom poddają się również pacjenci ważący mniej, ale równolegle cierpiący na określone jednostki chorobowe.
Rodzaje zabiegów bariatrycznych:
- zabiegi restrykcyjne-wiążą się ze zmniejszeniem pojemności żołądka
- zabiegi wyłączające-polegają na ograniczeniu powierzchni wchłaniania składników odżywczych w przewodzie pokarmowym
- mieszane-łączą w sobie oba typy
Najczęściej wykonywaną w Polsce operacją bariatryczną jest laparoskopowa rękawowa resekcja żołądka. Polega na usunięciu około 75% żołądka. Ogranicza to objętość przyjmowanego pokarmu, a także zmniejsza uczucie głodu. Umożliwia utratę do 35% masy ciała. U części chorych zauważyć można remisję chorób towarzyszących otyłości.
Inną często wybieraną techniką jest laparoskopowe ominięcie żołądkowe z pętlą Roux-en-Y. Prowadzi w efekcie do zmian metabolicznych i hormonalnych co przyczynia się do zwiększenia uczucia sytości. Wpływa również pozytywnie na gospodarkę węglowodanową.
Obecnie dostępne, różnorodne metody chirurgicznego leczenia otyłości różnią się mechanizmem działania, spodziewanymi efektami, a także powikłaniami pooperacyjnymi. O wyborze techniki operacji bariatrycznej decyduje chirurg. Bierze on pod uwagę wywiad medyczny pacjenta, jego historię choroby, wyniki badań, wiek czy styl życia. Kluczowe jest również doświadczenie ośrodka bariatrycznego.
Jak wygląda życie po operacji bariatrycznej?
Sama operacja to tylko niewielka część procesu leczenia. Okazuje się, że do utrzymania efektu i pełnego wykorzystania potencjału zabiegu potrzebna będzie diametralna zmiana dotychczasowego stylu życia pacjenta. Badania wykazują, że aż 35% pacjentów nie stosuje się do nowych zasad funkcjonowania. W rezultacie- powraca do wagi sprzed operacji.
Nowe nawyki żywieniowe
Chory już w okresie min. trzymiesięcznego przygotowania do operacji zostaje zapoznany z zaleceniami w zakresie modyfikacji sposobu żywienia. W pierwszych 4-6 tygodniach pacjenci przyjmują jedynie pokarmy przecierane. W tym okresie nie powinni dostarczać więcej niż 800 kcal na dobę. Wynika to z okresu gojenia oraz adaptacji przewodu pokarmowego do nowych warunków anatomicznych. Po około 3 miesiącach chorzy stopniowo wracają do pełnej diety. Jednak całkowita ilość spożytego w ciągu dnia pokarmu zmielonego nie powinna przekraczać 500 g. Posiłek powinien być spożywany powoli (przez min. 30 min). Konieczne jest unikanie pokarmów wysokokalorycznych i bogatowęglowodanowych. W kolejnych miesiącach można stopniowo rozszerzać dietę z zachowaniem pewnych stałych ograniczeń. Oczywistym jest fakt, iż pacjenci w pierwszym okresie pooperacyjnym mają zakaz spożywania alkoholu. Natomiast papierosy powinny być odstawione już trzy miesiące przed zabiegiem.
Konieczna suplementacja
Konsekwencją operacji bariatrycznych jest upośledzenie wchłaniania licznych składników odżywczych. Ich suplementacja wymagana jest do końca życia. Niedobory dotyczą: witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i z grupy B, żelaza oraz wapnia. Zaniechanie tego zalecenia prowadzi do rozwoju zaburzeń neurologicznych, anemii i osteoporozy.
Aktywność fizyczna po operacji bariatrycznej
Regularny ruch stanowi obligatoryjny elementem rekonwalescencji, który pomaga w szybkim powrocie do zdrowia oraz w utrzymaniu prawidłowej masy ciała. Do 6 tygodni od operacji najlepiej sprawdzają się systematyczne spacery. Po tym czasie można włączyć bardziej angażujące ćwiczenia np. nordic walking. 45 minut 3 razy w tygodniu, to konieczne minimum.
Jak poprawić estetykę sylwetki po operacji bariatrycznej?
Skóra po operacji podlega jedynie niewielkiej redukcji. Jej widoczny nadmiar zmniejsza pewność siebie i zadowolenie z nowego wyglądu. Dodatkowo, w miejscach bezpośredniego kontaktu dwóch powierzchni skóry, pojawić się może stan zapalny, wyprzenia oraz ubytki naskórka. Zwiększa to ryzyko zakażenia. Współczesna chirurgia zna jednak remedium na ten problem. Chorym, oferuje szeroki wachlarz operacji plastycznych.
Pacjenci najczęściej decydują się na abdominoplastykę, czyli plastykę brzucha. Pozwala ona przywrócić pożądany kształt sylwetki – w tym ujędrnić brzuch i zarysować talię. Podczas operacji, chirurg odpreparowuje od mięśni skórę i tkankę tłuszczową, pozbywając się ich nadmiaru. Efekt zabiegu jest widoczny po kilku miesiącach.
Innym popularnym zabiegiem jest liposukcja. Czyli mechaniczne odessanie komórek tłuszczowych z tkanki podskórnej. Umożliwia uzyskanie szybkiego efektu poprawienia kształtu wielu części ciała, w tym twarzy.
Chirurgia plastyczna oferuje ogromny wybór zabiegów. Pacjent ma również możliwość uniesienia obwisłej skóry pośladków, poprawę kształtu piersi czy brachioplastyki (korekcji skóry ramion).